หากเพื่อนๆกำลังคิดอยากฝึกเปียโน เพื่อนๆรู้มั้ยคะว่าเราสามารถฝึกเปียโนด้วยตัวเองได้ และไม่ใช่เพียงแค่นั้น เราสามารถเริ่มเล่นเพลงที่เราชอบได้ทันที วันนี้ครูจะมาบอกวิธีการเรียนเปียโนด้วยตัวเอง พร้อมแล้วก็ไปดูกันเลยค่ะ
เรียนเปียโนด้วยตัวเอง มีขั้นตอนดังนี้ 1. หาเปียโนหรือคีย์บอร์ดสำหรับใช้เรียน 2. หาครูสอนจากยูทูป 3. สร้างความคุ้นเคยกับคีย์บนเปียโน 4.เรียนรู้เรื่องการใช้นิ้ว มือ ข้อมือและการนั่งที่ถูกต้อง 5. เรียนรู้สเกล 6. ฝึกกล้ามเนื้อนิ้วด้วยแบบฝึกหัด 7. ฝึกกดคอร์ด 8. ฝึกอ่านโน้ตมือขวา 9. หาเพลงที่ชอบและเริ่มเล่นได้เลย
หาเปียโนหรือคีย์บอร์ดสำหรับใช้เรียนด้วยตัวเอง
ในการเรียนเปียโนนั้นเพื่อนๆควรจะมีเปียโนหรือคีย์บอร์ดเป็นของตัวเองเนื่องจากการเรียนดนตรีนั้นต้องมีการฝึกซ้อมอย่างสม่ำเสมอ สำหรับใครที่มีงบประมาณจำกัดครูจะแนะนำให้ใช้คีย์บอร์ดแทนเปียโนเพราะเราสามารถหาคีย์บอร์ดสำหรับใช้เรียนได้ในราคาหลักพันเท่านั้น ทีนี้ถามว่าคีย์บอร์ดที่ควรเลือกใช้จะต้องเป็นอย่างไร ครูจะไม่พูดรายละเอียดในการเลือกคีย์บอร์ดในบทความนี้แต่เอาเป็นคร่าวๆแล้วกันนะคะ คีย์บอร์ดควรมีขั้นต่ำ 61 คีย์ ถ้าต่ำกว่านี้อาจจะไม่ครบกับที่เราต้องการเล่น เพราะเราต้องใช้ 2 มือและบางครั้งเราอาจต้องการเล่นมือซ้ายต่ำลงไปหน่อยและมือขวาสูงขึ้นไปอีกออคเทฟหนึ่งเพื่อเพิ่มสีสันให้กับบทเพลง ดังนั้น 61 คีย์ก็จะมีออปชั่นในการฝึกให้เราได้มากกว่า
ถ้าใครที่มีงบมากหน่อยอาจจะใช้เปียโนไฟฟ้า 88 คีย์ อันนี้ก็จะได้ครบทุกคีย์ของเปียโนเลย อีกอย่างหนึ่งที่ควรเลือกคือน้ำหนักของคีย์ ถ้าเลือกเปียโนไฟฟ้าที่มีน้ำหนักคีย์ก็จะดีกว่าแบบที่ไม่มี น้ำหนักคีย์ก็จะแบ่งเป็น 2 แบบคือ semi weighted key (คีย์กึ่งถ่วงน้ำหนัก) กับ weighted key (คีย์ถ่วงน้ำหนัก) ถ้ามีงบก็จัดแบบคีย์ถ่วงน้ำหนักซึ่งจะใกล้เคียงกับเปียโนอะคุสติกมากกว่า รุ่นที่แนะนำสำหรับเบื้องต้นก็อาจจะเป็น Yamaha P 45 รุ่นนี้ซื้อมาก็สามารถใช้ไปได้ตลอดไม่ต้องเปลี่ยนอีกที แต่ก็อย่างที่บอกถ้างบจำกัดสามารถซื้อคีย์บอร์ดในราคาหลักพันเพื่อใช้เรียนเช่นกันค่ะ
สำหรับเพื่อนๆที่กำลังมองหาเปียโนไฟฟ้าอยู่ สามารถอ่านบทความ ซื้อเปียโนไฟฟ้า Yamaha รุ่นไหนดี
เรียนเปียโนด้วยตัวเองโดยหาครูสอนจากยูทูป
หลังจากมีอุปกรณ์แล้วเราก็ควรหาครูสอน ซึ่งการหาจากยูทูปก็ถือว่าค่อนข้างดีเพราะเราสามารถเห็นนิ้ว เห็นท่านั่งเวลาครูสอนมากกว่าจากการอ่านเฉยๆ การหาครูสอนจากยูทูปก็ต้องดูให้ดีเพราะมีครูสอนเปียโนเยอะมาก เพื่อนๆอาจจะเลือกครูสัก1 คนแล้วลองเรียนสัก 1 -2 บทเรียน หากเรียนแล้วไม่เข้าใจก็อาจจะลองหาครูใหม่ที่สามารถอธิบายให้เราเข้าใจได้ ตัวครูเองนั้นมีประสบการณ์สอนมา 20 ปีและก็ไม่เคยสอนในยูทูปเลย จนกระทั่งไม่กี่เดือนมานี้ครูรู้สึกว่าอยากแบ่งปันให้คนที่อยากเรียนเปียโนแต่ไม่มีโอกาสเรียนกับครูตัวต่อตัวได้ฝึกฝนการเรียนเปียโนที่ถูกต้อง ครูจึงเริ่มทำยูทูปขึ้นมา นักเรียนที่สนใจเรียนเปียโนด้วยตัวเองสามารถไปติดตามครูได้เลย ตามวีดีโอข้างล่างนี้นะคะ ครูจะค่อยๆทำวีดีโอให้ครอบคลุมเนื้อหาที่คิดว่าจะเป็นประโยชน์และสำคัญสำหรับการเรียนเปียโนเพื่อจะได้ปูพื้นฐานที่ถูกต้องจะได้ไม่ต้องมาแก้กันภายหลัง แต่เนื่องจากครูเพิ่งเริ่มทำเนื้อหาของครูอาจยังไม่พอกับที่เราอยากเรียน เราก็อาจจะต้องหาครูเพิ่มเพื่อสอนในเรื่องที่เราสนใจค่ะ
เริ่มเรียนเปียโนด้วยการสร้างความคุ้นเคยกับคีย์เปียโน
หลังจากได้คีย์บอร์ดและได้ครูแล้ว เราก็ควรจะทำความคุ้นเคยกับคีย์เปียโนโดยการฝึกหาคีย์ต่างๆว่าอยู่ตำแหน่งไหน โดยฝึกด้วยการเรียกชื่อคีย์นั้นๆและลองกดบนคีย์ดู เราสามารถเขียนชื่อคีย์บนกระดาษสลับไปมาหลายๆครั้ง เช่น C – F – A – D – E – A – B – G – E – D – A อาจจะเขียนตัวอักษรสัก 30-40 ตัวสลับกันไป จากนั้นเอากระดาษมาตั้งและเล่นตามคีย์ที่เราเขียน อย่าข้ามขั้นตอนนี้เด็ดขาดเพราะถ้าเราจำคีย์ได้ไม่คล่องก็จะทำให้เราติดขัดในขั้นตอนการเรียนในระดับต่อไป และเราจะรู้สึกว่ามันยากเกินกว่าความสามารถของเราซึ่งจะทำให้เราล้มเลิกการเรียนเปียโนไปในที่สุด
เรียนรู้เรื่องการใช้นิ้ว มือ ข้อมือ และการนั่งที่ถูกต้องในการเล่นเปียโน
พื้นฐานเป็นสิ่งสำคัญมาก เราคงจะไม่อยากเริ่มต้นอะไรแบบผิดๆ เพราะนอกจากจะทำให้เราเล่นไม่ได้แล้วยังอาจทำให้เกิดอาการบาดเจ็บได้ การใช้นิ้วหรือข้อมือหรือการนั่งไม่ถูกต้อง อาจทำให้เราเจ็บข้อมือหรือปวดหลังมากๆได้ และแน่นอนว่าการเล่นโดยใช้นิ้วแบบผิดๆก็จะทำให้เราเล่นไม่ได้อีกด้วยค่ะ
เพื่อนๆสามารถเช็คดูการเล่นของตัวเองว่ามีการนั่ง วางนิ้วผิดหรือไม่ จากยูทูปนี้ค่ะ
เรียนรู้สเกลในการเล่นเปียโน
การเรียนรู้สเกลนั้นถือว่าเป็นพื้นฐานในการเรียนเปียโนเลยก็ว่าได้ ไม่ว่าเพื่อนๆจะเรียนโดยใช้การอ่านโน้ตหรือใช้หูก็ล้วนแต่ต้องใช้สเกลทั้งนั้น การเล่นสเกลจะช่วยให้เรา
- ใช้นิ้วในเพลงได้ถูกต้อง
- เล่นได้ถูกคีย์
- ช่วยให้แกะเพลงได้ง่ายขึ้น
- ช่วยฝึกเทคนิคกล้ามเนื้อนิ้วทำให้เล่นเพลงเร็วๆได้
เอาล่ะเห็นความสำคัญของสเกลกันแล้วใช่มั้ยคะ ดังนั้นก็ควรต้องรีบไปฝึกกันเลยนะคะ แต่ขอเตือนไว้นิดหน่อยนะคะว่าสเกลมันมีเยอะมาก เราก็ไม่จำเป็นที่จะต้องไปฝึกทุกสเกลเพราะว่าจะทำให้เบื่อและท้อได้ เอาแค่สเกลที่จำเป็นและใช้บ่อยๆอย่างเช่น C Major Scale G Major Scale และอาจจะเลือกอีกสักสองสามคีย์เผื่อเวลาเปลี่ยนคีย์ก็พอสำหรับมือใหม่นะคะ
การฝึกกล้ามเนื้อนิ้วเพื่อเล่นเปียโนด้วยแบบฝึกหัด
เอาล่ะมาถึงตอนนี้แล้วเราอาจจะอยากเล่นสองมือจะแย่แล้วแต่ว่ามือมันไม่ไปใช่มั้ยล่ะ ทีนี้เราจะทำอย่างไรดี เราก็ต้องหาแบบฝึกหัดฝึกค่ะ ครูทำชีทแบบฝึกหัดการเล่นสองมือไว้ ซึ่งมีวิธีฝึกเป็นสเต็ปที่จะทำให้เพื่อนๆค่อยๆพัฒนาการเล่นแบบสองมือได้ค่ะ โดยมีวิธีการฝึกดังนี้ค่ะ
สเต็ปที่ 1 การเริ่มเล่นสองมือที่ใช้นิ้วเดียวกัน ดูตามตัวอย่างด้านล่างนะคะ เราวางมือที่ C D E F G ทั้งสองมือ แล้วเราก็ฝึกเล่นนิ้วเดียวกัน อย่างเล่นนิ้ว 1 ที่มือซ้ายและขวาพร้อมกัน (เราก็จะได้มือซ้ายโน้ตตัว G มือขวาโน้ตตัว C) จากนั้นก็เปลี่ยนมาเป็นนิ้ว 2 พร้อมกัน (มือซ้ายโน้ต F มือขวาโน้ต D) และก็ 3, 4, 5 ตามลำดับ พอเล่นได้คล่องแล้วก็ค่อยขยับมาฝึกขั้นต่อไป สามารถฝึกได้จากตัวอย่างข้างล่างค่ะ
สเต็ปที่ 2 คือการเปลี่ยนมาเล่นนิ้วสลับกันแต่โน้ตเดียวกัน เช่น วางนิ้วที่ C D E F G เหมือนเดิมแต่คราวนี้จะเล่นโน้ตตัว C ทั้งสองมือ มือซ้ายจะกดนิ้ว 5 มือขวาจะกดนิ้ว 1 ต่อมาโน้ตตัว D มือซ้ายก็จะเล่นนิ้ว 4 มือขวาจะเล่นนิ้ว 2 แบบนี้
ถ้าเราฝึกตามนี้ก็จะทำให้เล่นสองมือได้ง่ายขึ้น แต่ถ้าเราไปเริ่มฝึกที่สเต็ปที่ 2 ก่อนก็จะทำให้ยากมาก ดังนั้นสิ่งสำคัญที่บอกไปอันดับแรกคือต้องหาครูสอนดีๆเพราะเราจะได้เรียนเป็นขั้นตอนและทำให้เราเล่นได้ง่ายขึ้นค่ะ
นอกจากการฝึกสองมือแล้ว ต่อไปเราก็ควรจะฝึกแบบฝึกหัดเพิ่มความคล่องของนิ้ว (เรื่องนี้ค่อยไปฝึกหลังจากเล่นคอร์ดและเล่น 2 มือคล่องแล้วนะคะ) หนังสือที่ครูแนะนำในการฝึกนิ้วก็จะเป็น Hanon และ Cherny แต่ระวังนิดนึงว่าถ้าเราไม่ได้จะเล่นแบบจริงจังมากนัก หนังสือสองเล่มนี้อาจยากเกินไปและทำให้เราท้อได้ ถ้าเราดูแล้วว่าเราไม่เหมาะเราก็อาจจะหาเอาจากยูทูปที่เค้าสอนแบบฝึกหัดง่ายๆแบบนั้นก็อาจจะเหมาะมากกว่านะคะ ครูมีแบบฝึกนิ้วสำหรับเบื้องต้นให้นักเรียนไปฝึกได้ตามนี้เลยค่ะ (ครูว่าจะทำยูทูปสอนอันนี้แต่ยังไม่มีเวลา เอาเป็นโน้ตไปฝึกก่อนนะคะ)
ฝึกกดคอร์ดบนเปียโน
หลังจากพอจะเริ่มเล่นสองมือได้คล่องขึ้น เราก็จะมาเริ่มกดคอร์ดกัน คอร์ดก็คือโน้ต 3 ตัวซึ่งได้มาจากสเกลตัวที่ 1, 3 และ5 เราจะกดคอร์ดพร้อมกัน (Block Chord) หรือกดแยกทีละตัว (Broken chord)ก็ได้ คอร์ดนั้นเป็นพื้นฐานในการเล่นเพลงป๊อบ ซึ่งสำคัญมาก คอร์ดที่ใช้บ่อยๆก็จะเป็น Major chord และ minor chord ถ้าเราสามารถฝึกคอร์ด 2 แบบนี้ได้คล่องและเล่นได้ทุกคีย์ก็จะทำให้เราเล่นเพลงป๊อบได้แทบทุกเพลงเลย
สำหรับเพื่อนๆที่สนใจเรื่องการสร้างคอร์ด สามารถอ่านบทความ สอนหาคอร์ดเปียโน สำหรับใครที่เล่นคอร์ดได้แล้วแต่ไม่รู้จะนำมาใช้ในการเล่นเปียโนอย่างไร สามารถอ่านบทความ เล่นเปียโนจากคอร์ดทำอย่างไร
ฝึกอ่านโน้ตมือขวา
ที่ครูแนะนำให้ฝึกอ่านโน้ตมือขวาเนื่องจากครูคิดว่านักเรียนที่ฝึกเล่นเปียโนด้วยตัวเองส่วนใหญ่จะเป็นวัยรุ่นหรือผู้ใหญ่ที่อยากเล่นเพลงป๊อบ ดังนั้นการอ่านโน้ตมือขวาจึงสำคัญกว่ามือซ้ายเพราะในการเล่นป๊อบนั้นเราจะแทนมือซ้ายด้วยการอ่านคอร์ดที่ระบุเป็นตัวอักษร แต่ถ้าเพื่อนๆอยากอ่านได้ทั้ง 2 มือก็แน่นอนว่าดีกว่าการอ่านแค่มือขวาอย่างเดียวค่ะ
การอ่านโน้ตมือขวาก็คือการอ่านโน้ตกุญแจซอลนั่นเองค่ะ การอ่านโน้ตก็สามารถหาได้จากกูเกิ้ลหรือยูทูปได้ทั้งคู่ ทั้งนี้เวลาที่เราฝึกอ่านโน้ตเราควรดาวน์โหลดแบบฝึกหัดมาทำด้วย ซึ่งก็จะช่วยทำให้เราอ่านโน้ตได้คล่องขึ้นค่ะ
สำหรับใครที่ยังอ่านโน้ตไม่ได้สามารถอ่านบทความ อ่านโน้ตเปียโนง่ายๆ -ละเอียดที่สุด
หาเพลงที่ชอบและเริ่มเล่นเปียโนได้เลย
หลังจากเตรียมความพร้อมกันมา 8 ข้อ ตอนนี้เราก็พร้อมที่จะเล่นเพลงแล้ว เลือกเพลงสักเพลงที่เราชอบ จะเป็นเพลงฝรั่งหรือเพลงไทยก็ได้ สิ่งที่เราควรฝึกจากเพลงเป็นอันดับแรกเลยคือ
เล่นคอร์ดอย่างเดียวก่อน – อันนี้จะเป็นเหมือนกับการเล่นกีตาร์ที่จะมีการตีคอร์ดอย่างเดียวโดยที่ไม่ใส่ทำนองที่มือขวา แต่เราจะใส่ทำนองโดยการร้อง ในช่วงแรกเราก็คงจะร้องและเล่นไม่ได้ เราอาจจะเปิดเพลงและเล่นคลอไปพร้อมๆกับเพลงที่เราเปิดหรือเราอาจจะวานน้องหรือพี่มาร้องให้เราก็ได้
เล่นคอร์ดกับทำนอง – การเล่นแบบนี้จะยากมากกว่าและต้องใช้เวลาฝึกซ้อมมากกว่าแบบแรก วิธีเล่นแบบนี้คือเราจะฝึกคอร์ดที่มือซ้ายอย่างเดียวจนคล่อง เราอาจจะฝึกกับเพลงจริงๆหรือร้องไปด้วย จากนั้นจะฝึกมือขวาอย่างเดียว เราอาจจะอ่านโน้ตหรือใช้เล่นจากการฟังซึ่งเราเรียกว่า “play by ear” ก็ได้ หลังจากที่เล่นทีละมือได้คล่องแล้วก็ค่อยเล่น 2 มือพร้อมกัน ตัวอย่างโน้ตเพลงที่เราใช้ฝึก เราเรียกโน้ตแบบนี้ว่า “Lead sheet” ซึ่งจะประกอบไปด้วยโน้ตมือขวาและคอร์ดสำหรับมือซ้าย
สำหรับเพื่อนๆที่อยากฝึกการเล่นแบบ play by ear สามารถอ่านบทความ เคล็ดลับการแกะเพลง ได้เลยค่ะ
นี่ก็เป็นขั้นตอนคร่าวๆในการเล่นเปียโนด้วยตัวเอง อย่าลืมว่าสิ่งสำคัญที่สุดคือการเลือกครูจากยูทูปที่สามารถพาเราเรียนไปทีละสเต็ป เราจะได้ไม่ก้าวกระโดดจนเกินไป เราควรตั้งเป้าหมายทีละน้อยๆ เช่น สัปดาห์นี้เราต้องการพัฒนาเรื่องอะไรและจากนั้นก็ค่อยๆตั้งเป้าหมายในสัปดาห์ถัดๆไป สิ่งที่สำคัญคือเราควรซ้อมอย่างสม่ำเสมอ เราอาจจัดตารางซ้อมสัปดาห์ละ 4-5 ครั้ง ครั้งละ 15-30 นาที เราไม่ควรเว้นระยะการซ้อมนานกว่า 3-4 วันและซ้อมครั้งละมากๆ เช่นซ้อมครั้งละ 3 ชั่วโมงแต่ซ้อมสัปดาห์ละ 2 ครั้ง แบบนี้ก็จะทำให้เราเล่นไม่คล่องสักทีเพราะความจำกล้ามเนื้อจะไม่เกิดค่ะ
เรียนกีตาร์ ยูคูเลเล่และไวโอลินด้วยตัวเองได้มั้ย
สำหรับกีตาร์ ยูคูเลเล่ เป็นเครื่องดนตรีที่เริ่มเล่นไม่ยาก สามารถเรียนรู้ด้วยตัวเองได้ ถ้าต้องการเรียนกีตาร์คลาสสิคอาจจะต้องมีครูคอยแนะนำเพราะจะมีเทคนิคที่ยากขึ้น ส่วนไวโอลินถือว่าเป็นเครื่องดนตรีที่ยากสำหรับเริ่มต้น ทั้งเรื่องของการจับไวโอลิน การจับโบ และเรื่องระดับเสียง ดังนั้นจึงควรมีครูคอยดูแลการเรียนการสอนค่ะ
เด็กเล็กเรียนดนตรีด้วยตัวเองได้มั้ย
เด็กเล็กที่เริ่มเรียนดนตรีควรมีครูคอยดูแล เพราะเด็กจะไม่สามารถควบคุมตัวเองได้เท่ากับผู้ใหญ่ ทั้งเรื่องพื้นฐานอย่างท่านั่งหรือการวางนิ้วควรมีครูคอยคุม แต่ถ้าผู้ปกครองไม่สะดวกเรื่องค่าใช้จ่ายสามารถซื้อคอร์สออนไลน์มาเรียนได้แต่ผู้ปกครองต้องนั่งเรียนไปกับลูกและคอยกำกับวิธีการเล่นของลูกอีกทีค่ะ
ครูหวังว่าใครที่สนใจเรียนดนตรีจะได้ความรู้ไปมากพอสมควร สิ่งสำคัญคืออย่ากลัวที่จะเริ่ม อ่านจบแล้วก็ไปซื้อเครื่องดนตรีมาเริ่มเรียนกันเลยค่ะ
